Mantarlar...
Diğer bir değimle yerin dili...
Mantarları daha yakından tanımak için öncelikle mantarlar familyasının ne şekilde sınıflandırıldığından kısaca bahsetmek gerekir: Günümüzde çoğu insan mantarların bitki olduğunu düşünmektedir.
Oysa mantarlar ne bitki ne de hayvandırlar. Canlılar dünyasının farklı bir alemidirler. Bitkisel ve hayvansal atıkları çürütmeleri onların en önemli özellikleridir. Yani tabiatın vazgeçemediği ayrıştırıcılarıdırlar. Toprağın yapısını, bitki gelişimi için uyumlu hale getirirler. Mikoriza denen yapılar oluşturarak bitki köklerine tutunurlar ve bitkiden karbonhidrat temin ederler. Bu sırada bitkiler bu yapılar sayesinde topraktan su ve suda çözünebilen tuzları alırlar. Burada bizi ilgilendiren kısım ise mantarların üremeleri'dir. Tabiatta sık sık gördüğümüz ve kimi zaman lezzetiyle bizi kendine bağlayan, kimi zaman da yine lezzetiyle hastenelere bağlayan :) makromantarların üremelerini 1- Sporlarını doğaya salmaları 2- Sporların doğada çimlenmesi sonucu misel adı verilen ipciklerin oluşması 3- Bu ipciklerin hayvansal ve bitkisel atıklar üzerinde yoğunlaşması ve 4- Mantarların oluşması şeklinde kısaca özetleyebiliriz. Şimdi mantar üremesinin insan eliyle nasıl yapıldığına bir açıklık getirelim.
Oysa mantarlar ne bitki ne de hayvandırlar. Canlılar dünyasının farklı bir alemidirler. Bitkisel ve hayvansal atıkları çürütmeleri onların en önemli özellikleridir. Yani tabiatın vazgeçemediği ayrıştırıcılarıdırlar. Toprağın yapısını, bitki gelişimi için uyumlu hale getirirler. Mikoriza denen yapılar oluşturarak bitki köklerine tutunurlar ve bitkiden karbonhidrat temin ederler. Bu sırada bitkiler bu yapılar sayesinde topraktan su ve suda çözünebilen tuzları alırlar. Burada bizi ilgilendiren kısım ise mantarların üremeleri'dir. Tabiatta sık sık gördüğümüz ve kimi zaman lezzetiyle bizi kendine bağlayan, kimi zaman da yine lezzetiyle hastenelere bağlayan :) makromantarların üremelerini 1- Sporlarını doğaya salmaları 2- Sporların doğada çimlenmesi sonucu misel adı verilen ipciklerin oluşması 3- Bu ipciklerin hayvansal ve bitkisel atıklar üzerinde yoğunlaşması ve 4- Mantarların oluşması şeklinde kısaca özetleyebiliriz. Şimdi mantar üremesinin insan eliyle nasıl yapıldığına bir açıklık getirelim.
Mantar Tohumu (Tohumluk Misel ) Üretimi
1- Sporların Elde Edilmesi: Sporlar mikroskobik yapılardır. Yani sporları görebilmek için güçlü bir mikroskoba ihtiyacımız vardır. Fakat sporların yoğun halde bir arada bulunmaları onları çıplak gözle görmemizi hatta bir kaba bile doldurmamızı bile sağlar. Sporları elde etmek için mantar türünün ilk örneklerinden düzgün şekilli ve temiz olanlarından bir mantar alınır. %70'lik alkolle temizlendikten sonra sap kısmı kesilir. Mantar şapkasının altında lamel adını verdiğimiz çizgisel yapılar vardır. Bu yapılar alta gelecek şekilde bir kağıt üzerine konulur. Daha sonra üzeri cam bir fanus ile örtülür. Karanlık bir ortamda 15-20 derecede 24 saat bekletilir. 24 saatin sonunda mantar sporlarını yeterince dökmüş olur. Bu sporlar küçük cam bir kaba aktarılır.
3- Sporların Sterilizasyonu: Cam kaplara (petri kabı) boşaltılan sporlar 70 derecede sıcaklığa 1 saat maruz bırakılarak virüslerden temizlenir. Bu şekilde sporlar 6 yıla kadar saklanabilir.
4- Sporların Çimlendirilmesi ve Ana Kültürlerin Oluşturulması: Sporların çimlendirilmesi ve ana kültürlerin oluşturulması işlemi aseptik koşullarda in-vitro ortamda yapılır. Sporların çimlendirilmesi için agar karışımlı besi ortamları kullanılır. Aseptik koşullarda bu besi ortamlarına aktarılan sporlar, yaklaşık 1 hafta içinde 20-25 derecede çimlenmeye başlarlar. Çimlenme bitkilerde olduğu gibi yeşilimsi değil beyaz pamukcuklar halinde olur. Bu pamukcuklara mikroskopla bakıldığında ipcikler halindedirler ve misel adı verilir. 20 - 25 gün sonra kapların tamamı beyazlar ve sporlar çimlendirilmiş olur. Bunlar ana kültürlerdir.
5- Tohumluk Misel Hazırlanması: Tohumluk misel hazırlamak için buğday, arpa, süpürge tohumu gibi malzemelerden biri kullanılabilir. 1 kg buğday su çekmesi için yarım saat kadar kaynatılır. Süzüldükten sora kurutma kağıtları üzerine serilerek yüzeylerinin kuruması sağlanır. Daha sonra 5 gr kireç 20 gr alçı ilave edilerek otoklava alınır. 130 derecede 1,5 saat sterilize edilir. Sterilizasyon işleminden sonra önceden hazırlanan ana kültürler buğdaylara aşılanır. Yaklaşık 1 ay sonra buğdayların sarımı tamamlanır. Böylece tohumluk misel üretimi tamamlanmış olur.
3- Sporların Sterilizasyonu: Cam kaplara (petri kabı) boşaltılan sporlar 70 derecede sıcaklığa 1 saat maruz bırakılarak virüslerden temizlenir. Bu şekilde sporlar 6 yıla kadar saklanabilir.
4- Sporların Çimlendirilmesi ve Ana Kültürlerin Oluşturulması: Sporların çimlendirilmesi ve ana kültürlerin oluşturulması işlemi aseptik koşullarda in-vitro ortamda yapılır. Sporların çimlendirilmesi için agar karışımlı besi ortamları kullanılır. Aseptik koşullarda bu besi ortamlarına aktarılan sporlar, yaklaşık 1 hafta içinde 20-25 derecede çimlenmeye başlarlar. Çimlenme bitkilerde olduğu gibi yeşilimsi değil beyaz pamukcuklar halinde olur. Bu pamukcuklara mikroskopla bakıldığında ipcikler halindedirler ve misel adı verilir. 20 - 25 gün sonra kapların tamamı beyazlar ve sporlar çimlendirilmiş olur. Bunlar ana kültürlerdir.
5- Tohumluk Misel Hazırlanması: Tohumluk misel hazırlamak için buğday, arpa, süpürge tohumu gibi malzemelerden biri kullanılabilir. 1 kg buğday su çekmesi için yarım saat kadar kaynatılır. Süzüldükten sora kurutma kağıtları üzerine serilerek yüzeylerinin kuruması sağlanır. Daha sonra 5 gr kireç 20 gr alçı ilave edilerek otoklava alınır. 130 derecede 1,5 saat sterilize edilir. Sterilizasyon işleminden sonra önceden hazırlanan ana kültürler buğdaylara aşılanır. Yaklaşık 1 ay sonra buğdayların sarımı tamamlanır. Böylece tohumluk misel üretimi tamamlanmış olur.
Asdfg
YanıtlaSil